Het lezen en interpreteren van teksten uit de 17e en 18e eeuw kan uitdagend zijn vanwege het woordgebruik en de spelling die van het moderne Nederlands afwijkt. Een glossarium of termenlijst kan onderzoekers helpen om specifieke woorden te interpreteren en de herkomst te begrijpen. De VOC archieven in het Nationaal Archief van Indonesie (ANRI) bevatten talloze woorden die naast het Nederlands ook direct uit de lokale zuidaziatische regio komen en uit andere gebieden.

Mona Lohanda (senior archivaris bij ANRI) heeft een eerste selectie gemaakt van termen uit het VOC archief, met name uit de marginalia van de dagregisters. Deze termen zijn allemaal beschreven en vertaald in het Nederlands, Indonesisch en Engels. De etymologie van deze woorden (de taalkundige herkomst) is onderzocht door Dr. Tom Hoogenvorst van KITLV Leiden en deze herkomst is aan het glossarium toegevoegd. Dit maakt het glossarium tot een uniek document.

In het kader van het DASA project dat TCF en ANRI al een aantal jaar samen uitvoeren is dit glossarium tot stand gekomen. Alle resultaten zijn op de website sejarah-nusantara.anri.go.id terug te vinden en te downloaden, maar ook op deze pagina (zie hieronder). 

De volgende personen hebben in belangrijke mate bijgedragen tot de realisatie van dit glossarium:

• Dr. Mona Lohanda, senior archivaris ANRI
• Dr. Tom Hoogervorst, Aziatisch taalkundige KITLV Leiden
• Dhr. Marco Roling, informatie ontwerper TCF
• Mevr. Nurhayu Santoso, indonesische vertaalster

Download hier >> Glossarium VOC Indonesie V20180206

Het Corpus Diplomaticum Neerlando-Indicum beslaat zes delen, die al zijn gepubliceerd tussen 1907 and 1955 door Mr J.E. Heeres en Dr F.W. Stapel bij het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) als 'Bijdrage tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië’. Deze delen bevatten de meest belangrijke collectie van politieke contracten en verdragen (meer dan 1200) die zijn gesloten door de Hollanders in Azië en de aan hen verleende toestemmingen. Het is een rijke historische bron, maar tot nu toe alleen beschikbaar in boekvorm en niet doorzoekbaar.

The Corts Foundation heeft besloten om deze delen te scannen, deels te OCR-en en om indexen te maken die toegang geven tot de contracten, en de namen van personen en plaatsen in deze delen. Het eerste deel is nu gedigitaliseerd (196 contracten) and online gepubliceerd op de website van Sejarah Nusantara in Indonesië.  
De publicatie van Volume 1 is beschikbaar op: 
https://www.sejarah-nusantara.anri.go.id/corpusdiplomaticum/

Dit eerste deel is gepubliceerd door:

- Fanada Sholihah (History Department Diponegoro University)
- Marco Roling (The Corts Foundation)
- Jelle Gerbrandy (Software Engineer) 

(video door: Fanada Sholihah en Aji Kurniawan AP, 2017)

Ook op dezelfde website is de reeds aanwezige database van de Marginalia (117.390 records) uitgebreid met indexen op persoons- en plaatsnamen. De bestaande database van de Bijlagen bij de Resolutieboeken (1213 records) is uitgebreid met een aantal archiefbundels en eveneens met indexen op persoons- en plaatsnamen. 
Deze twee publicaties zijn beschikbaar op:
https://www.sejarah-nusantara.anri.go.id/marginalia/
https://www.sejarah-nusantara.anri.go.id/appendices-resolutions/

Nationale Indië-herdenking op
15 augustus 2017

Dit artikel is op persoonlijke titel geschreven
door de secretaris van de Corts Foundation,
Joan C. Snellen van Vollenhoven,
naar aanleiding van de bijdrage aan deze
herdenkingsplechtigheid te Den Haag
en de landelijke NPO televisie uitzending
op 15 augustus 2017.

(Zie ook de officiële website van de Indië-herdenking voor meer informatie over deze plechtigheid: http://indieherdenking.nl)

“Verhalen, verhalen”

Het jaarthema van de Nationale Indië - herdenking 2017 is “Verhalen Over Leven” en gaat over de onbegrensde kracht van verhalen, over de mens achter de geschiedenis. Verhalen die nog steeds leven. Verhalen die voor sommigen, overlevenden dan wel nabestaanden, in hun hoofd nog steeds niet zijn afgelopen en die op traumatische wijze hun leven beheersen. Verhalen, die ook nog eens vanuit verschillende invalshoeken worden beleefd. Wij in Nederland denken dan aan de burger-geïnterneerden, de krijgsgevangenen die als dwangarbeider ingezet werden aan de Pakan Baroe- spoorweg of de Burma spoorweg, dan wel het lot van de “troostmeisjes”. In het voormalige Nederlands- Indië denkt men enkel aan de “Proklamasi”. In Japan denkt men aan de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. Verhalen die, ook al worden ze steeds herbeleefd, vertekenen in de loop der tijd. Maar ook verhalen, die soms zijn opgeschreven vanuit een eigen nationale officiële visie en soms een eigen ingekleurde geschiedschrijving. In het geval van mijn vader waren dat aantekeningen op bijbelblaadjes en schoolschriften.

Willen we echter de slachtoffers het respect betonen dat ze verdienen en voorkomen dat ze in de nevels van de tijden vervliegen, dan moeten we hun inzet voor het nageslacht bewaren. Dit betekent het onderzoeken van die verhalen vanuit verschillende gezichtspunten, waarbij we de waarheid geen geweld aan mogen doen. Niet om achteraf te (ver-)oordelen, of de geschiedenis te herschrijven, maar om inzicht te krijgen wat er feitelijk is gebeurd. Ook al kunnen die verhelderende inzichten pijnlijk zijn. De strijd, die in februari en maart 1942 werd gevoerd, vormde voor velen een keerpunt in de geschiedenis van “hun” Nederlands- Indië en hun leven. Dit werd later pijnlijk duidelijk na de formele beëindiging van de strijd met de capitulatie van de Japanners op 15 augustus 1945 en de onafhankelijkheid van Indonesië in 1949.

Lees meer...

Op 6 juni 2017 zijn vier studenten Geschiedenis van de Universiteit Leiden begonnen met het controleren en aanvullen van een tweetal digitale toegangen op VOC archieven van het Nationaal Archief van Indonesië. Het betreft het vastleggen van een index van personen en plaatsen die zijn genoemd in de zogeheten Marginalia van de Daghregisters van het Casteel van Batavia, en beschrijvingen van documenten uit de serie Bijlagen bij de Resolutieboeken.

De studenten worden begeleidt door Alicia Schrikker en Lennert Bes, beide docent aan de Universiteit Leiden en door Marco Roling en Joan Snellen van The Corts Foundation. Voor de studenten is dit een mooie gelegenheid meer bekend te worden met de VOC archieven en de grote verscheidenheid aan documenten daarin, en het is ook een goede oefening in het lezen en interpreteren van 17e en 18e eeuwse teksten. Beide indexen zullen later dit jaar online worden gepubliceerd op de website van Sejarah-Nusantara.